Сандық құрылғылардың жұмыс шарттары. Сандық құрылғылардың жұмыс жағдайлары, олардың шуылға төзімділігін және жылулық жағдайларын қамтамасыз ету. Орнату объектілері бойынша классификация.

Тақырып: Сандық құрылғылардың жұмыс шарттары, жұмыс жағдайлары, шуылға төзімділік және жылулық жағдайлары. Орнату объектілері бойынша классификация

 

---

 

 1. Сандық құрылғылардың жұмыс шарттары

 

Сандық құрылғылар – әртүрлі есептеу, деректерді өңдеу және басқару функцияларын орындайтын жүйелер мен құрылғылар. Сандық құрылғылардың сенімді жұмысын қамтамасыз ету үшін белгілі бір жұмыс шарттарын сақтау қажет. Жұмыс шарттары құрылғының орнатылған жері, қоршаған орта жағдайлары (температура, ылғалдылық, шуыл деңгейі), механикалық әсерлер және басқа факторлар арқылы анықталады.

 

# Сандық құрылғылардың негізгі жұмыс шарттары

 

1. Температуралық жағдайлар:

   - Сандық құрылғылардың жұмыс істеу температурасы белгілі бір диапазонда сақталуы керек. Өте төмен немесе жоғары температура құрылғының жұмыс тұрақтылығын төмендетеді.

   - Әдетте сандық құрылғылардың температуралық диапазоны 0 °C-тан 70 °C-қа дейінгі аралықта болады, бірақ кейбір өнеркәсіптік немесе арнайы құрылғылар үшін -40 °C-тан +85 °C-қа дейінгі диапазонда жұмыс істей алатын модельдер бар.

 

2. Ылғалдылық:

   - Ылғалдылық деңгейі құрылғының ұзақ мерзімділігі мен сенімділігіне әсер етеді. Ылғалдылықтың жоғары деңгейі электрондық компоненттердің коррозиясына және қысқа тұйықталуға әкелуі мүмкін.

   - Әдетте ылғалдылық 10-90% диапазонында болуы керек, бірақ құрылғылардың нақты қолдану аймағына байланысты бұл көрсеткіш өзгеруі мүмкін.

 

3. Шаң және ластанулар:

   - Шаң мен ластанулар құрылғының электрондық компоненттеріне зиян келтіріп, олардың жұмыс өнімділігін төмендетеді. Осыған байланысты сандық құрылғылардың көпшілігі шаңға төзімді корпустармен жабдықталады.

 

4. Механикалық әсерлер:

   - Вибрация, соққылар және басқа механикалық әсерлер құрылғының жұмыс тұрақтылығына әсер етуі мүмкін. Әсіресе көлік және өнеркәсіп салаларында қолданылатын құрылғылар механикалық әсерлерге төзімді болуы тиіс.

 

---

 

 2. Сандық құрылғылардың жұмыс жағдайлары

 

Сандық құрылғылардың жұмыс жағдайлары олардың сенімді жұмыс істеуі үшін маңызды фактор болып табылады. Жұмыс жағдайлары құрылғының тұрақты және үздіксіз жұмыс істеуін қамтамасыз ететін параметрлерді қамтиды.

 

# 2.1 Шуылға төзімділік

 

Сандық құрылғылар сыртқы электромагниттік өрістерден, радиожиілікті кедергілерден және басқа да шуыл көздерінен қорғалуы тиіс. Шуылға төзімділікті арттыру үшін келесі әдістер қолданылады:

 

1. Экрандау:

   - Сандық құрылғылар арнайы экрандалған корпустармен жабдықталады, олар электромагниттік шуылдардан қорғауды қамтамасыз етеді.

  

2. Жерге қосу:

   - Электрондық құрылғылардың электрлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін жерге қосу жүйесі қолданылады, ол шуылдардың құрылғыға әсерін төмендетеді.

 

3. Фильтрация:

   - Электрлік және радиожиілікті кедергілерді сүзу үшін арнайы сүзгілер қолданылады.

 

4. Жабдықтарды қашықта орнату:

   - Шуыл көздерінен алыс жерде орналастыру сандық құрылғыларды шуылдың зиянды әсерінен қорғауға мүмкіндік береді.

 

# 2.2 Жылулық жағдайлар

 

Жылулық жағдайлар – сандық құрылғылардың жұмыс істеу қабілетін анықтайтын маңызды фактор. Жылу деңгейін бақылау құрылғының ұзақ мерзімділігін және тұрақтылығын қамтамасыз етеді.

 

1. Жылу шығарушы элементтерді қолдану:

   - Құрылғының ішкі температурасы көтерілмеуі үшін жылу шығарушы радиаторлар немесе желдеткіштер қолданылады.

 

2. Салқындату жүйелері:

   - Кейбір құрылғыларда белсенді салқындату жүйелері (мысалы, желдеткіштер) орнатылады, бұл процессор мен басқа компоненттердің қызып кетпеуіне көмектеседі.

 

3. Орналасу:

   - Құрылғыны орналастыру кезінде ауа айналымын қамтамасыз ету маңызды. Қабырғаға немесе басқа жабдықтарға тым жақын орналастырылған құрылғылар қызып кетуге бейім болады.

 

4. Жылуға төзімді материалдар:

   - Құрылғының корпусын жасау кезінде жылуға төзімді материалдар қолданылуы тиіс.

 

---

 

 3. Орнату объектілері бойынша классификация

 

Сандық құрылғыларды орнату объектілеріне қарай классификациялауға болады. Орнату объектілері олардың жұмыс жағдайларын, қолдану салаларын және орнату орнын анықтайды.

 

# 3.1 Үй ішілік құрылғылар

 

Үй ішілік сандық құрылғылар тұрмыстық мақсатта қолдануға арналған. Олар негізінен тұрмыстық техникалар, компьютерлер, аудио және бейне жабдықтар, тұрмыстық желілерді қамтиды.

 

- Жұмыс шарттары: Температура 0 °C - 40 °C, ылғалдылық 20-80%.

- Шуылға төзімділік: Үй жағдайларында арнайы экрандау қажет емес, себебі сыртқы шуыл деңгейі төмен.

 

# 3.2 Өнеркәсіптік құрылғылар

 

Өнеркәсіптік сандық құрылғылар өндірістік ортада қолдануға арналған. Олар жоғары температура, ылғалдылық және шаң сияқты күрделі жағдайларда жұмыс істей алады.

 

- Жұмыс шарттары: Температура -40 °C - +85 °C, ылғалдылық 5-95%.

- Шуылға төзімділік: Электромагниттік шуылдардан қорғау үшін экрандау және арнайы сүзгілер қолданылады.

 

# 3.3 Көліктік құрылғылар

 

Бұл құрылғылар көлік құралдарына, әуе және теңіз көліктеріне, темір жолдарға орнатуға арналған. Олар вибрацияға және механикалық әсерлерге төзімді болуы тиіс.

 

- Жұмыс шарттары: Температура -40 °C - +85 °C, жоғары вибрацияға төзімді.

- Шуылға төзімділік: Шуылға және радиожиілікті кедергілерге жоғары төзімділікке ие болуы қажет.

 

# 3.4 Әскери құрылғылар

 

Әскери сандық құрылғылар арнайы қорғаныс шаралары бар және күрделі жағдайларда жұмыс істеуге қабілетті. Олар жоғары температураға, ылғалдылыққа, механикалық соққыларға, және радиожиілікті шуылға төзімді болуы керек.

 

- Жұмыс шарттары: Температура -55 °C - +125 °C, қатты механикалық әсерлер мен жоғары қысымға төзімді.

- Шуылға төзімділік: Жоғары деңгейде экрандау, сүзгілер және шуылдан қорғау қолданылады.

 

# 3.5 Медициналық құрылғылар

 

Медициналық сандық құрылғылар ауруханалар мен медициналық мекемелерде қолданылады. Олардың жұмыс жағдайлары адам денсаулығына зиян келтірмейтіндей және жоғары дәлдікті талап етеді.

 

- Жұмыс шарттары: Температура 10 °C - 40 °C, ылғалдылық 30-75%.

- Шуылға төзімділік: Электромагниттік және радиожиілікті шуылдан қорғау қажет, себебі медициналық құрылғылардың дәлдігі шуыл әсерінен төмендеуі мүмкін.

 

---

 

 Қорытынды

 

Сандық құрылғылардың жұмыс шарттары олардың ұзақ мерзімділігін және сенімділігін қамтамасыз ету үшін маңызды. Жылулық жағдайлар мен шуылға төзімділік сандық құрылғылардың тұрақты жұмысын қамтамасыз ететін негізгі факторлар болып табылады. Орнату объектілері бойынша сандық құрылғылардың классификациясы олардың қолдану шарттарына байланысты ерекшеленеді және оларды белгілі бір ортаға бейімдеп қолдануға мүмкіндік береді.